Lato w obrazach - Małgorzata Łącka

Czerwiec (z tomu „A Child's Calendar”) - John Updike

        Słońce jest bogate
        I z radością płaci
        Na złote godziny,
        Srebrne dni

        I długie zielone tygodnie,
        Które nigdy końca nie mają.
        Szkoła ma przerwę. Dni
        Dla nas wolne nastają.

        Boisko woła,
        Handlarz lodami,
        A potem kolacja,
        Kick-the-Can* przed nami.

        Żyjące długo światło
        Jak sen czy marzenie
        I piegi się wyłaniają
        Jak muchy przy kremie.


        tłum. z angielskiego Ryszard Mierzejewski

Szczęśliwe chwasty - Kazimiera Iłłakowiczówna

        Co niemożliwe – odrzuć, w to co prawdą – wierz…
        Zioła prześliczne, z ziemi wygnane przez ślepców,
        uniosły się w powietrze, rosną na wysepce.
        Tam – marchewnik, lebioda i perz,
        kierowane tylko światłem i wiatrem,
        wiszą wesołe, jak widzowie na galerii w teatrach.
        Rzepak w żółto-złotej rozmowie, którą z słońcem wiedzie,
        nareszcie się w całości zdołał wypowiedzieć,
        oddycha z ulgą, która wyspę po brzegi napełnia.
        Nizinna i kosmata kanianka się wełni,
        szczęśliwa, bo pył gwiezdny ją co noc przyprósza.
        A dusza
        blekotu na tej wysokości
        pojęła wszystkie prawdy, z tego pychę rości,
        codziennie zadziwiona sobą, budzi się na nowo,
        by mądrość swą w powietrzu rozwieszać jak owoc.
        I tylko spać sumienie nie daje cykucie,
        bo Sokratesa otrucie
        jawi się jej na jawie i budzi w malignie:
        jak on z potem na czole to płonie to stygnie,
        w męce zaciska zęby, aby jęki zdławić,
        aż
        pada na twarz
        i usypia w cieniu… w końskim szczawie.
        To jedno mąci nie na długo szczęście wszystkich,
        zresztą: wieją płateczki, kołyszą się listki,
        źdźbła chciwe lotu
        wyspą sterują, spierają się o to
        kędy ma lecieć, z jakich wiatrów wolą.
        I liść i kwiecie rozpięły kąkole:
        mnóstwo ich – pięknych, smukłych, rosłych. Tak, że nagle
        czerwienią i fioletem są wyspie jak żagle.
        Rosną, wydymają się… I – puchy siejąc ostromleczu –
        wyspa leci, przestworze tnąc dziobem jak mieczem.

Lato, lato - Ludwik Jerzy Kern

        Lato, lato, lato czeka
        Razem z latem czeka rzeka
        Razem z rzeką czeka las
        A tam ciągle nie ma nas

        Lato, lato, nie płacz czasem
        Czekaj z rzeką, czekaj z lasem
        W lesie schowaj dla nas chłodny cień
        Przyjedziemy lada dzień

        Już za parę dni, za dni parę
        Weźmiesz plecak swój i gitarę
        Pożegnania kilka słów
        Pitagoras bądźcie zdrów
        Do widzenia wam canto, cantare

        Lato, lato, mieszka w drzewach
        Lato, lato, w ptakach śpiewa
        Słońcu każe odkryć twarz
        Lato, lato, jak się masz?

        Lato, lato, dam ci różę
        Lato, lato, zostań dłużej
        Zamiast się po krajach włóczyć stu
        Lato, lato, zostań tu

        Pożegnania kilka słów
        Pitagoras bądźcie zdrów
        Do widzenia wam canto, cantare


        Kompozytor - Witold Krzemieński 

Ballada o drzewach ( Autoportret z bykiem) - Ernest Bryll

        A chociażby je pocięli piłami 
       A chociażby je kładli pokotem 
       Nikt nie powie 
       - Drzew zabijać nie wolno - 

       Oto znowu są przy nas 
       W ciemnym mieście 
       Stołki o jelenich nogach 
       Deski szaf huczące od wiatru 
       Kredensy z grubych sosen 
       Kredensy co są jak żubry 
       Zamknięte w strasznych ścianach 

       Nikt nie powie 
       - Drzew nie wolno palić - 
       Nowe lasy powstają w piecach 
       Gromy świerków w burzy 
       Muskularne wiązy 

       Nikt nie powie 
       - Kochajcie podłogę - 
       Ale bieleją od ługu 
       Podłogi - słońca naszych mieszkań 

       Oto znowu są przy nas 
       Torturowane przez drwali 

       Z rozrywanych piłami jest stół 
       A przytulcie się wieczorem do stołu 
       - Już łopatą gałęzie odlatujące w niebo 
       Korniki postukują jakbyś powiadał 
       maleńkie \\"zdrowaś\\"... 

        Obraz: Bridget Austin

Letni zmierzch - Jerzy Harasymowicz

        Byłem poetą uznanym

        więc dawno nie siedziałem

        tak zwyczajnie na trawie

        i trawa nie była uznana

        tylko zielona

        W oddali wieczerniał 

        Wawel

        Siedziałaś ze mną

        mała jak Księżyc

        twe warkocze

        nad trawą

        jak jaskółki śmigały

        i w twych piersiach

        serce jak jaskółka

        latało

        Mówiliśmy zwyczajnie

        bez pomocy metafor

        ja stary faun

        ty prawie dziecko

        Siedziałaś ze mną

        mała jak Księżyc

        Coraz wyżej

        na mgłach


        zdjęcie -  Pixabay.com

Lato w górach - Jerzy Harasymowicz

        Parno. Ubierając w biegu biały płaszcz

        motyl leci przez ogród donikąd

        inny motyl maluje sobie twarz

        cienkim pędzelkiem ciszy. Błękitny deszcz

        rośnie w warzywniku. Otwarte są okna

        W wiotkiej ciszy modrzewiowych gałązek

        Kobieta ogląda w lustrze piersi jak ogrodnik


        Kobieta przed lustrem - Pablo Picasso

Oset - Jerzy Harasymowicz

        Przy ostach

        nie mówcie mi

        o róży głupiej

        czerwonej gębie

        oset

        filozof prawdziwy

        drogi życia

        obserwuje

        w kurzu opończy

        tworzy

        wspaniałą dekorację

        pielgrzymek

        W secesji

        zrobił pewną karierę

        niestety

        źle pojęty

        wycofał się

        z powrotem 

        na suche wyżyny

        dziś

        od księży wiodących

        pielgrzymki

        nauczył się

        sztuki gestu

        stał się

        najgłebszym z chwastów

        postać swą 

        na grunty dramatyczne

        kamieniste

        przenosi

        przez ludzi

        nie zrozumiany

        piękno swe

        drapieżne i świetliste

        w mroku ukazuje

        gniewny i skrzydlaty

        aniołów jest

        nowoczesnych

        najwspanialszym wzorem

Oda do kota - Cavendish

  

        Mały szary kłębuszek,

        słodziutkie stworzonko

        po świecie stąpa

        na czterech łapkach,

        myszy chwytając w pułapkach.

        Uwielbia mleko,

        kocie przysmaki,

        bo uwierzcie mi proszę

        mój kot nie jest byle jaki!

        Z oddala słychać ciche mruczenie,

        Tak, tak!

        Mój kotek prosi o jedzenie!

        Szary w ciemne łaty,

        wcale nie jest kudłaty!

        Mięciutkie futerko

        kochane uszko,

        a w środku

        żywo bijące serduszko.

        To wcale nie bajka,

        ludzkie gadanie,

        bo cóż może znaczyć

        to ciągłe głaskanie?

        obraz: Mary Cassatt

Lato - Kazimiera Iłłakowiczówna

     Rowy poziomkowe, ukwiecone rowy, 
     zapach błotny, miodny, zapach malinowy, 
     żuczki, muszki, puszki, słomki, 
     olbrzymie ukryte poziomki. 
     Warczą głośniej, głębiej, słabiej 
     na dnie dźwięczne głosy żabie. 
     Coś kwitnie biało, obficie. 
     Trochę wyżej, dalej, w życie, 
     ozywa się coś, wabi, wabi, 
     coś szeleści - jak w atłasie, 
     mówi słowa - jakby ptasie, 
     kroki stawia - jakieś inne, 
     nie człowiecze, nie dziecinne... 
     niby że się tam, we zbożu, 
     do snu nie może ułożyć... 
     Niby, że się tam nie mieści!... 
     Wabi, świergocze, szeleści...
     A jesienią - wzięto zboże, 
     Nic nie było na ugorze.


     autor obrazu: http://www.xn--pikne-obrazy-olejne-rrc.pl/spacer-po-lace/

W kwietniu - Władysław Domeradzki

        Kwiecień drzewa przystroił
        w barwne kwiaty i zieleń.
        Po ogrodach, po sadach
        grają ptasie kapele.

        Ziemię mokrą od rosy 
        orze traktor zielony
        - Kra, kra! - echo powtarza
        z orki cieszą się wrony.
        Ludzie sadzą ziemniaki,
        żeby wzeszły niedługo.

        Bocian chodzi po łące
        liczy żaby nad strugą.

        Dzwonią wiadra o studnie.
        Wozy dotąd turkocą,
        aż dzień pójdzie na nocleg.
        Cień uśpi wieś nocą.

Wiosna ach to ty - Marek Grechuta

  

        Dzisiaj rano niespodzianie zapukała do mych drzwi
        Wcześniej niż oczekiwałem przyszły te cieplejsze dni
        Zdjąłem z niej zmoknięte palto, posadziłem vis a vis
        Zapachniało, zajaśniało, wiosna, ach to ty
        Wiosna, wiosna, wiosna, ach to ty

        Wiosna, wiosna, wiosna, ach to ty
        Wiosna, wiosna, wiosna, ach to ty
        Wiosna, wiosna, wiosna, ach to ty
        Wiosna, wiosna, wiosna, ach to ty

        Dni mijały coraz dłuższe, coraz cieplej było u mnie
        Coraz lżejsze miała suknie, lekko płynął wiosny strumień
        Wreszcie nocy raz czerwcowej zobaczyłem ją jak śpi
        Bez niczego, zrozumiałem lato, echże ty
        Lato, lato, lato, echże ty

        Lato, lato, lato, echże ty
        Lato, lato, lato, echże ty
        Lato, lato, lato, echże ty
        Lato, lato, lato, echże ty

        Od gorąca twych płomieni zapłonęły liście drzew
        Od zieleni do czerwieni krążył lata senny lew
        Mała chmurka nad jej czołem, mała łezka, słony smak
        Pociemniało, poszarzało - jesień, jak to tak?
        Jesień, jesień, jak to tak?

        Jesień, jesień, jesień, jak to tak?
        Jesień, jesień, jesień, jak to tak?
        Jesień, jesień, jesień, jak to tak?
        Jesień, jesień, jesień, jak to tak?

        Białe wiatry już zawiały, wiosny, lata wszystkie znaki
        Po niej tylko pozostały przymarznięte dwa leżaki
        Stoję w oknie, wypatruję, nagle dzwonek u mych drzwi
        Zima, zima wchodźże szybciej, ogrzej się na parę chwil

        Wiosna, wiosna, wiosna, ach to ty
        Wiosna, wiosna, wiosna, ach to ty
        Wiosna, wiosna, wiosna, ach to ty
        Wiosna, wiosna, wiosna, ach to ty

        Lato, lato, lato, echże ty
        Wiosna, wiosna, wiosna, echże ty
         Lato, lato, lato, echże ty
        Wiosna, wiosna, wiosna, echże ty

        Jesień, jesień, jesień, jak to tak?
        Wiosna, wiosna, wiosna, jak to tak?
        Jesień, jesień, jesień, jak to tak?
        Wiosna, wiosna, wiosna, jak to tak?

        Wiosna, wiosna, wiosna, ach to ty
        Wiosna, wiosna, wiosna, ach to ty
        Wiosna, wiosna, wiosna, ach to ty
        Wiosna, wiosna, wiosna, ach to ty


        Tekst i muzyka - Marek Grechuta

Wiosna - Herman Hesse

   

        W ciemniejących pieczarach

        Marzyłem długo

        o Twoich drzewach i błękitnych niebach,

        o Twoim zapachu i ptaków śpiewie.

        Teraz leżysz odsłonięta

        W lśniącym splendorze,

        Kąpana w słońcu,

        Jak jakieś cudo, przede mną.

        Poznajesz mnie znowu

        Kusisz mnie delikatnie

        Oto drżą me kończyny wobec

        Twej błogosławionej obecności.

Kwiaty w malarstwie - Joanna Domagalska

Zmory wiosenne - Bolesław Leśmian

        Biegnie dziewczyna lasem. Zieleni się jej czas...

        Oto jej włos rozwiany, a oto - szum i las!

        Od mrowisk słońce dymi we złotych kurzach - mgłach.

        A piersi jej rozpiera majowy, cudny strach!

        Śnił się jej dzisiaj w nocy wilkołak w głębi kniej,

        I dwaj rycerze zbrojni i aniołowie trzej !

        Śnił się jej śpiew i pląsy i wszelki ptak i zwierz!

        I miecz i krew i ogień! Sen zbiegła wzdłuż i wszerz!...

        A teraz biegnie w jawę, przez las na lasu skraj -

        A za nią - Maj drapieżny! Spójrz tylko - tygrys-maj !...

        Dziewczyna płonie gniewem... zaciska białą pięść...

        A wkoło pachną kwiaty... Szczęść, Boże, kwiatom szczęść!

        A wkoło pachną kwiaty, słońcem się dławi zdrój !

        Purpura - zieleń - złoto ! Rozkwitów szał i bój !

        Grzmi wiosna! Tętnią żary! Krwawią się gardła róż!

        O, szczęście, szczęście, szczęście! Dziś albo nigdy już!...

        Dziewczyno, hej, dziewczyno! Zieleni się nam czas!...

        Kochałem nieraz - ongi - i dzisiaj jeszcze raz...

        Dziewczyno, byłem z tobą w snu jarach, w głębi kniej -

        Jam - dwaj rycerze zbrojni i aniołowie trzej !...

        Jam - śpiew i pląs zawrotny! Jam wszelki ptak i zwierz!

        Ja - miecz i krew i ogień! Sen zbiegłem wzdłuż i wszerz...

        Sen zbiegłem, goniąc ciebie, twój wierny tygrys-maj!...

        Ja jestem las ten cały - las cały aż po skraj !

Od wiosny do wiosny - Hanna Zdzitowiecka

        Na niebie jaśnieje słońce, 
        dni płyną, płyną miesiące... 
        Z lodu uwalnia się rzeka 
        i ze snu budzą się drzewa, 
        ptaki wracają z daleka, 
        będą wić gniazda i śpiewać. 
        Sady zabielą się kwieciem... 
        To wiosna! Wiosna na świecie! 

        Na niebie jaśnieje słońce, 
        dni płyną, płyną miesiące... 
        Dni coraz dłuższe, gorętsze 
        pod lipą ciche pszczół brzęki, 
        woń siana płynie powietrzem, 
        z pól żniwne słychać piosenki, 
        zakwitły malwy przed chatą... 
        Lato na świecie! Już lato! 

        Na niebie jaśnieje słońce, 
        dni płyną, płyną miesiące... 
        W sadzie już jabłko dojrzewa 
        niebem sznur ptaków mknie długi. 
        Liście się złocą na drzewach 
        idą jesienne szarugi 
        wiatr nagle drzewa gnie w lesie... 
        Jesień na świecie! Już jesień! 

        Na niebie jaśnieje słońce, 
        dni płyną, płyną miesiące... 
        Długie i ciemne są noce 
        śniegową włożył świerk czapę 
        śnieg w słońcu tęczą migoce 
        i sople lśnią pod okapem, 
        rzekę pod lodem mróz trzyma... 
        Zima na świecie! Już zima! 

        Na niebie jaśnieje słońce, 
        dni płyną, płyną miesiące... 
        Ze snu się budzi leszczyna 
        i nową wiosnę zaczyna

Ogród - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska

        Gdy wiosna zaświta,

        jest w ogrodzie raz ciemniej, raz jaśniej.

        Wciąż coś zakwita, przekwita.

        Wczoraj kwitło moje serce. Dziś jaśmin.